คลีนรูม (Cleanroom) หรือเรียกกันว่า "ห้องปลอดเชื้อ" หรือ "ห้องสะอาด" หมายถึง ห้องสะอาดที่มีการควบคุมปริมาณอนุภาค ฝุ่นละอองและสิ่งปนเปื้อนต่างๆ ให้มีไม่เกินระดับที่กำหนดไว้ นอกจากนั้นยังรวมไปถึงการควบคุมปัจจัยเสริมต่างๆ ได้แก่ คุณลักษณะและความเร็วของลม อุณหภูมิ แรงดัน และระดับความชื้นสัมพัทธ์ภายในห้องอีกด้วย
ความต้องการของห้องปลอดเชื้อ เกิดจากปัญหาของสิ่งปนเปื้อน อนุภาคขนาดเล็กและฝุ่นละอองต่างๆ ที่มาจาก ผู้ปฏิบัติงาน เครื่องจักร กระบวนการผลิตรวมทั้งอากาศภายนอก สิ่งเหล่านี้สามารถสร้างปัญหาให้กับผลิตภัณฑ์หรืองานที่กำลังทำอยู่ ส่งผลให้งานที่ได้ขาดประสิทธิภาพ
ขอบข่ายของการใช้งานห้องปลอดเชื้อ มีมากมายตั้งแต่ภายโรงพยาบาล ห้องปฏิบัติการ โรงงานอุตสาหกรรมอาหารและยา รวมไปถึงโรงงานผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ดังนี้
Industry Product
Electronics Computers, TV-tubes, flat screens
Semiconductor Production of integrated circuits
Micromechanics Gyroscopes, compact disc players, bearings
Optics Lenses, photographic film, laser equipment
Biotechnology Antibiotic production, genetic engineering
Pharmacy Sterile pharmaceuticals, sterile disposables
Medical Devices Heart Valves, cardiac by-pass systems
Food and Drink Brewery production, unsterilized food and drink
Aerospace Manufacturing and assembling of aerospace electronics
ประเภทของห้องปลอดเชื้อ
เราสามารถแบ่งห้องปลอดเชื้อ (คลีนรูม, ห้องสะอาด) ออกเป็นสองประเภท ตามลักษณะการไหลเวียนของอากาศภายในห้อง ดังนี้
1. Unidirectional Flow Cleanroom
มีลักษณะการเคลื่อนของอากาศภายในห้องเป็นแบบ "Laminar Flow" เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความสะอาดและการป้องกัน Cross Contamination เป็นพิเศษ
2. Non-Unidirectional Flow Cleanroom
มีลักษณะการเคลื่อนที่ของอากาศภายในห้องเป็นแบบ "Turbulent Flow" ซึ่งมีการไหลเวียนเป็นระเบียบน้อยกว่าแบบ Unidirectional Flow Cleanroom
มาตรฐานสากลเกี่ยวกับห้องปลอดเชื้อ
มาตรฐานสากล Federal Standard 209 E (FED-209E) ที่เกี่ยวข้องกับห้องปลอดเชื้อ (คลีนรูม, ห้องปลอดเชื้อ) ถูกกำหนดเพื่อเป็นแนวทางสำหรับผู้ประกอบการและผู้ใช้งานห้องโดยแบ่งห้องปลอดเชื้อนี้ออกเป็น 6 คลาส (Class) ตามระดับความสะอาดภายในห้อง มีรายละเอียดดังนี้
Cleanroom Class Class Limits not to exceed
particles per cu.ft for particle size between
0.1 mm 0.2 mm 0.3 mm 0.5 mm 5.0 mm
1 35.0 7.50 3.0 1 --
10 350 75.0 30.0 10 --
100 -- 750 300 100 --
1000 -- -- -- 1000 7.0
10000 -- -- -- 10000 70.0
100000 -- -- -- 100000 700
ในปัจจุบันมาตรฐานสากล FED-209E ถูกยกเลิกและแทนที่ด้วยมาตรฐานสากล ISO 14611 ซึ่งมีการใช้หน่วยในการวัดเป็นแบบเมททริก (metric) แทน และมีการเรียกชื่อคลาสย่อยแบบใหม่แทนดังรายละเอียดข้างล่างนี้
FED STD 209E ISO 14644-1
1 3
10 4
100 5
1000 6
10000 7
100000 8
แหล่งที่มา
1. Cleanroom Technology, W. Whyte
2. A Basic Design Guide for Clean Room Application, PHD course M143
3. http://www.wikipedia.com
4. http://www.cemag.us
5.http://isscothai.com/th/cleanroom-technology/fundamental-of-cleanroom.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น